BAŞVURU ŞEKLİ; ----------------------------- Bu Form Kayıtlarda olmayan envanterin kayda alınmasında kullanılacak! Uygulama kapsamında olan mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 6111 sayılı Kanunun yayımlandığı ayı izleyen üçüncü ayın son iş günü olan 31/5/2011 (Yeni BKK Göre Bu Tarih 30/06/ 2011 Olarak belirlendi) tarihine (bu tarih dahil) kadar Tebliğin (VII/A - 4) bölümünde belirtilen beyanname ve ekinde verecekleri envanter (Ek:20/B) listesi ile katma değer vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir. (6111 Sayılı Kanun Genel Tebliğ Seri No: 1) DETAY AÇIKLAMALAR: İŞLETMEDE MEVCUT OLDUĞU HALDE KAYITLARDA YER ALMAYAN EMTİA, MAKİNE, TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLARIN KAYDA ALINMASI 1-Kapsam 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmelerine imkan sağlanmıştır. Kayıtlarda bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlara intikal ettirilmesine imkân veren düzenleme, bütün gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamaktadır. Uygulama kapsamına; serbest meslek erbabı, ferdi ticari işletmeler, adi ortaklıklar, kollektif şirketler, adi komandit şirketler ile sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları dahil bulunmaktadır. 2- Beyan Uygulama kapsamında olan mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 6111 sayılı Kanunun yayımlandığı ayı izleyen üçüncü ayın son iş günü olan 31/5/2011 (Yeni BKK Göre Bu Tarih 30/06/ 2011 Olarak belirlendi) tarihine (bu tarih dahil) kadar bu Tebliğin (VII/A-4) bölümünde belirtilen beyanname ve ekinde verecekleri envanter (Ek:20/B) listesi ile katma değer vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir. Bu kıymetler, bildirim tarihindeki rayiç bedelle değerlenmek suretiyle envanter listesinde gösterilecektir. Rayiç bedel, o kıymetin değerleme günü itibarıyla normal alım satım bedelidir. Dolayısıyla bu bedel, mükellefin kendisi tarafından bizzat tespit edebileceği gibi bağlı olduğu meslek kuruluşuna da tespit ettirilebilecektir. Bildirilen kıymetler yasal kayıt süresi içerisinde kayıtlara intikal ettirilecektir. Bu madde hükmüne göre bildirilecek emtia; - Alım satım işletmelerinde satışa hazır malları, - İmalatçı işletmelerde ise hammadde, malzeme, yarı mamül ve mamül malları ifade etmektedir. Aynı şekilde inşaat işletmelerinin (yıllara yaygın inşaat ve onarım işi, kat karşılığı veya kendi adlarına inşaat yapıp satanlar) varsa inşa edilen ve emtia niteliğindeki gayrimenkulleri (daire, dükkan vb.) ile üretimde kullandıkları demir, çimento, tuğla gibi ilk madde ve malzemelerini veya yarı mamullerini de bildirmeleri mümkündür. Beyan edilecek olan kayıt ve tescile tabi kıymetler, kayıt ve tescil için kullanılan bilgiler (numara, harf, işaret, marka vb.) belirtilmek suretiyle envanter listesinde beyan edilecektir. Kayıt ve tescile ilişkin gerekli bilgileri içermeyen kıymetlerin, beyandan önce ilgili kamu idarelerine başvurularak kayıt ve tescil ettirilmesi ve alınan kayıt ve tescil bilgileri ile beyan edilmesi gerekmektedir. Söz konusu kıymetlerin satışına ilişkin olarak düzenlenecek belgelerde kayıt ve tescil bilgilerine de yer verilecektir. 3- Bildirilen Malların Satış Bedeli ve Amortisman Uygulaması 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi hükmüne göre kayıtsız mal bildiren mükellefler, bu malları satmaları halinde, defterlere kaydedilecek satış bedeli kayıtlı değerinden düşük olamayacaktır. Gerçek satış bedelinin kayda alınan bedelden düşük olması halinde, kazancın tespitinde kayıtlı bedel dikkate alınacaktır. Bildirime dahil edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için amortisman ayrılmayacaktır. 4- Vergisel Yükümlülükler a) Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca kendilerince veya ilgili meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel üzerinden beyan edilerek kayıtlara intikal ettirilecek; - Teslimleri genel orana (%18) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden %10 oranı, - Teslimleri indirimli orana (%1, %8) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden ise tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanarak, örneği bu Tebliğ ekinde yer alan (Ek:20/A) KDV stok beyanına ilişkin beyanname ile kağıt ortamında veya 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir. Beyanname, en geç 31/5/2011 (Yeni BKK Göre Bu Tarih 30/06/ 2011 Olarak belirlendi) tarihine (bu tarih dahil) kadar verilecek ve tahakkuk edecek vergi de aynı süre içinde ödenecektir. Örnek 1- Mükellef (A) kayıtlarında yer almayan emtia dolayısıyla beyanname ve eki envanter listesini 5/4/2011 tarihinde vermiştir. (A), söz konusu beyannameye göre tahakkuk eden vergiyi en geç Kanunun 10 uncu maddesinden yararlanma süresinin son günü olan 31/5/2011 (Yeni BKK Göre Bu Tarih 30/06/ 2011 Olarak belirlendi) tarihine kadar ödeyebilecektir. KDV beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, söz konusu beyannameyi de 340 ve 346 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda elektronik ortamda vermek zorundadırlar. b) 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre beyan edilecek özel tüketim vergisi (ÖTV) tutarları, aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre beyan edilecek KDV matrahını oluşturan rayiç bedelin tespitinde dikkate alınmış olacağından, bu şekilde beyan edilen ÖTV'nin KDV matrahına ayrıca dahil edilmesi söz konusu değildir. c) Teslimleri KDV'den müstesna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak bu uygulamadan yararlanılması mümkün değildir. d) Beyan edilen emtiaya ait hesaplanan KDV, 1 No.lu KDV beyannamesinde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir. Ancak, kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların rayiç bedeli üzerinden hesaplanarak ödenen KDV'nin indirimi mümkün olmayıp, bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilecektir. e) 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrasında; fiili ya da kaydî envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğunun tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle, ziyaa uğratılan KDV'nin, belgesiz mal bulunduran mükelleften aranacağı, bu uygulamaya göre yapılan tarhiyata da vergi ziyaı cezası uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre, kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için yukarıda (a) bölümünde belirtilen şekilde sorumlu sıfatıyla KDV beyan eden ve ödeyen mükellefler bakımından 3065 sayılı Kanunun söz konusu hükmü uygulanmayacaktır. Buna göre, söz konusu hüküm kapsamında beyanda bulunan mükelleflere, 3065 sayılı Kanunun (9/2) maddesi hükmü uyarınca belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle malın emsal bedeli üzerinden cezalı olara k re'sen tarhiyat yapılmayacaktır. 5- Beyan Edilerek Ödenen KDV'nin İade Konusu Yapılıp Yapılamayacağı 3065 sayılı Kanunun 29/2 ve 32 nci maddeleri uyarınca, söz konusu maddelerde belirtilen işlemler nedeniyle yüklenilen vergiler, indirim yoluyla telafi edilememeleri halinde iade konusu yapılabilmektedir. Bu çerçevede, 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinden faydalanarak, kayıtlarda yer almayan emtia dolayısıyla hesapladıkları KDV'yi bu Tebliğin (VII/A-4) bölümünde belirtildiği şekilde beyan edip ödeyen ve bu vergiyi indirim hesaplarına intikal ettiren mükellefler tarafından, beyana konu emtianın, 3065 sayılı Kanun uygulamasında iade hakkı tanınan işlemlerde kullanılması durumunda, beyan edilerek ödenen ve indirim hesaplarına alınan söz konusu verginin yüklenilen verginin hesabında dikkate alınması ve dolayısıyla iade konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar nedeniyle bahse konu uygulama kapsamında beyan edilerek sorumlu sıfatıyla ödenen KDV'nin indirim konusu yapılması mümkün olmadığından, bu verginin iadesi de söz konusu olmayacaktır. 6- ÖTV Kapsamındaki Mallar İçin ÖTV'nin Beyanı ve Ödenmesi 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasıyla, ÖTV'nin konusuna giren malları bu madde kapsamında beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükelleflerin bu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan ÖTV'yi bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri halinde, bu mallar bakımından 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin (3) numaralı fıkrası hükmünün uygulanmaması öngörülmüştür. Bu şekilde beyan edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası kesilmeyecektir. Uygulama kapsamında olan mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan mallardan 4760 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı listelerde yer alanlar için, beyan tarihindeki miktarları ve emsal bedelleri ile uygulanmakta olan vergi oranı, maktu ve asgari maktu vergi tutarlarını dikkate alarak bu Tebliğin ekindeki (Ek:21) beyannameyi kağıt ortamında düzenleyecek ve 31/5/2011 (Yeni BKK Göre Bu Tarih 30/06/ 2011 Olarak belirlendi) tarihine (bu tarih dahil) kadar ÖTV (ÖTV mükellefiyeti bulunmayan ithalatçılar KDV) yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine verecek, hesaplanan ÖTV'yi de bu süre içinde ödeyecektir. 4760 sayılı Kanun ekindeki her bir liste [(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi araçların her biri] için ayrı beyanname verilecektir. 7- Beyan Edilen Kıymetlerin Kayıtlara İntikali Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı; makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte karşılık hesabı açacaktır. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar ayrıca envantere kaydedilecek ve 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre, ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecektir. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir. Örnek 2- (A) Limited Şirketi, stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (X) malına ilişkin envanter listesini hazırlamış ve 20/5/2011 tarihi itibarıyla beyan etmiştir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu malın, kendisi tarafından belirlenen rayiç bedeli 20.000 TL'dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. ________________________20/5/2011 ____________________________ 153 TİCARİ MALLAR 20.000.-TL 191 İNDİRİLECEK KDV 2.000.-TL 525 KAYDA ALINAN EMTİA 20.000.-TL ÖZEL KARŞILIK HESABI (6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.000.-TL (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) __________________________ / ______________________________ Bu malın satılması halinde kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli 20.000 TL'nin altında olamayacaktır. Örnek 3- (B) Anonim Şirketi, kayıtlarında yer almayan makine ve demirbaşlarını kayda almak istemektedir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu kıymetlerin mükellefçe belirlenen rayiç bedeli 40.000 TL olup, envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır. _______________________________ / _______________________________ 253 TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR 40.000.-TL 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD.VE ZAR. 4.000.-TL 526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT 40.000.-TL ÖZEL KARŞILIK HESABI (6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 4.000.-TL (Sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV) ________________________________ / ________________________________ Mükellef, söz konusu makine ve demirbaşlarını 31/12/2011 tarihine kadar satarsa, bu satıştan önce, satmadığı takdirde 31/12/2011 tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydını yapacaktır. ________________________________ / ________________________________ 526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT 40.000.-TL ÖZEL KARŞILIK HESABI (6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 40.000.-TL _______________________________ / _________________________________ Mükellefin, örneğimizdeki makine ve demirbaşlarını peşin olarak 50.000.-TL'ye satması halinde bu satışa ilişkin yukarıdaki kayıtla birlikte yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. _____________________________ / ________________________________ 100 KASA HESABI 59.000.-TL 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 40.000.-TL 253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR 40.000.-TL 391 HESAPLANAN KDV 9.000.-TL 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR 50.000.-TL _______________________________ / ________________________________ 8- Beyan Edilen Kıymetlerin Ba Formu Karşısındaki Durumu 6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında beyan edilen kıymetler üzerinden hesaplanarak beyan edilen kıymetlerin rayiç bedelleri, Ba formu vermek zorunda olan mükellefler tarafından söz konusu form ile bildirilmek zorundadır. Söz konusu bildirim işlemi, Ba formunun 'Soyadı/Adı Unvanı' bölümüne 'Muhtelif Satıcılar (6111 sayılı Kanun Madde 10)', 'Vergi Kimlik Numarası' bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır. (6111 Sayılı Kanun Genel Tebliğ Seri No: 1)